Interview met Ange van Ommen: Pelgrimstochten, klankwerk en mindfulness

^{Foto credits: Antonie Elemans}
‍

Ange’s liefde voor muziek begon al op jonge leeftijd. In haar jeugd speelde ze blokfluit en cello, en zong ze in koren. Al vaker had ze zich afgevraagd of muziektherapeut iets voor haar zou zijn, maar toch voelde dat niet passend: “Er was in de opleiding te weinig aandacht voor de diepere impact die muziek op mensen heeft,” legt ze uit.

In 2010 werd Ange gediagnosticeerd met de chronische ziekte sarcoïdose (zeldzame ziekte van het afweersysteem), die zich bij haar uitte door heftige vermoeidheid en extreme prikkelgevoeligheid  waardoor zij in de WIA terecht kwam. Kort nadat de diagnose gesteld werd, zag ze tijdens een biodanzales, in een dans waarin ze als een kraanvogel vanuit de lucht naar zichzelf keek, een helder beeld van zichzelf met een rugzak op, wandelend door de Spaanse bergen, op weg naar Santiago de Compostela. Op dat moment ontstond het idee om, zodra het mogelijk was, uit dankbaarheid een pelgrimstocht te maken.

“Die tocht gaf een focus tijdens mijn ziekte, en wandelen bleek een sleutel tot herstel. Na 2,5 jaar was ik (net) in staat om de tocht te gaan wandelen,” vertelt Ange. “Het werd uiteindelijk een tocht waarin ik wandelend aan mijn herstel werkte, stap voor stap weer opnieuw de wereld in.” In de aanloop naar deze tocht ontmoette ze een mede-pelgrim die haar in contact bracht met klankwerk. En alsof het zo moest zijn, ontving ze onderweg een e-mail over een klankopleiding die kort na haar terugkeer zou beginnen. Deze opleiding was wél passend. Ange: “De lessen van de Camino hielpen me om stap voor stap, net zoals tijdens de pelgrimstocht, mijn werkzame leven een nieuwe richting te geven. Een ‘innerlijke pelgrimstocht’, stap voor stap op weg naar een nieuw doel: een eigen klankwerkpraktijk.”

De kracht van klanken bij dementie

Tijdens haar opleiding begon Ange met vrijwilligerswerk in een verpleeghuis, waar ze ook onderzoek deed naar de effecten van klanken op mensen. De resultaten waren indrukwekkend: “Mensen die onrustig waren, werden kalm. Anderen, die juist meer in zichzelf gekeerd waren, maakten weer contact,” legt ze uit. “Het zorgpersoneel observeerde ook het na-effect, en merkte ook verbeteringen op in stemming, eetlust, pijnbeleving en algemeen welzijn. Ik vind het zo bijzonder te zien hoe klanken mensen raken, steeds op een verschillende manier. Even raakt de dementie op de achtergrond, en is er puur contact van mens tot mens.”

Mindfulness en mantelzorg

De week waarin we Ange spreken voor het interview, bestaat haar praktijk tien jaar. Inmiddels combineert Ange haar klankwerk met mindfulness. Naast klankwerk voor mensen met dementie geeft ze ook workshops mindfulness en klank voor mantelzorgers en de mindfulness TANDEM-training voor mensen met beginnende dementie samen met hun partner. “Mindfulness gaat over met aandacht aanwezig zijn bij wat er is, dat te accepteren en er geen oordeel over te hebben,” legt ze uit. “Mindfulness helpt me zelf ook om gemakkelijker om te gaan met de sarcoïdose, de vele prikkels en lastige situaties, zoals bijvoorbeeld tijdens de periode met mantelzorg voor mijn moeder met dementie.”

Ange benadrukt hoe belangrijk het is om als mantelzorger niet alleen voor een dierbare te zorgen, maar ook voor jezelf. Daarom is het beeld van een tandem ook zo treffend: Je fietst samen, maar je moet zelf trappen. In de training loop je elk je eigen traject, maar je doet het wel samen. Samen een nieuwe basis ontwikkelen, gericht op alles wat, ondanks de veranderingen die de dementie met zich meebrengt, wél mogelijk is.

Pelgrimstochten en haar boeken

In 2023 liep Ange haar vierde, en naar eigen zeggen, laatste pelgrimstocht. Deze keer koos ze ervoor om de route andersom te lopen: van Spanje naar huis, met als doel letterlijk en figuurlijk thuis te komen. Door de jaren heen gebruikte Ange haar pelgrimstochten als bron van inspiratie en reflectie, wat resulteerde in vier boeken. In deze boeken deelt ze niet alleen haar persoonlijke ervaringen rond het omgaan met vermoeidheid en prikkelgevoeligheid, maar ook hoe mindfulness haar onderweg heeft geholpen om in het hier en nu te zijn, tegenslagen te verwerken en om te gaan met moeilijke of eenzame momenten.

Alle opbrengsten van de boeken worden gedoneerd aan Sarcoidose, de patiëntenorganisatie voor en door mensen met sarcoïdose. Heb je interesse in haar boeken? We raden je dan aan om deze rechtstreeks via info@klankenruimte.nl te bestellen, waarna de volledige verkoopopbrengst naar de patiëntenvereniging gaat. Klik hier voor haar website.

‍