Een nieuw boek van de auteur van ‘Het meten van de wereld’ en ‘Tijl’ belooft iets moois.De roman gaat over de bekende Duitse filmregisseur G.W. Pabst, zijn vrouw Gertrude en zoon Jakob en speelt zich af in de jaren voor, in en na de tweede wereldoorlog. Pabst heeft echt bestaan en heeft samengewerkt met o.a. Greta Garbo, Fritz Lang en Leni Riefenstahl. Kehlmann heeft het leven van Pabst goed onderzocht en weet historie en fictie leuk te vermengen.
Het eerste deel (voor de oorlog) zien we Pabst en gezin in Hollywood want hij is Duitsland
ontvlucht en probeert tevergeefs in Hollywood naam te maken. Hij besluit om terug te gaan,
met name vanwege zijn zieke moeder in Oostenrijk.
En dan begint de roman pas echt. Kehlmann schetst een beeld van het leven tijdens het
Nazi-regime. Pabst wordt gedwongen om films te maken. Het gesprek met de minister van
propaganda (Goebbels) gaat maar een enkele richting op, Pabst moet Duitsland dienen. Er is
weinig keuze. Pabst geeft toe, maakt meerdere films waarvan er eentje verloren raakt. Dan
volgen nog meer morele dilemma’s, bijvoorbeeld van zijn vrouw Gertrude in de leesclub, van
een recensent in krijgsgevangenschap, van zijn zoon Jakob en van een cameraman.
Aan het einde van het boek lezen we dat Jakob gewond is geraakt tijdens de oorlog, Pabst
overleden en dat de verloren film toch terecht is.
‘Lichtspel’ is een lezenswaardig boek, goed gedocumenteerd maar als lezer kom je er niet
echt in. Er zijn te veel losse fragmenten, (bij vlagen schitterende) en vanuit verschillende
perspectieven geschreven waardoor samenhang en diepgang node worden gemist. Zoals
gezegd, het geeft een interessant kijkje in het leven onder het Nazi-regime en de rol van
kunst, met name dus filmkunst.
3 tot 4 sterren
“Pabst had een groot kantoor verwacht, maar zo groot nu ook weer niet. Er hadden meer
dan honderd mensen in gekund, maar het enige wat je er zag was een enorm tapijt en in de
verte een bureau met een telefoon en twee stoelen. Aan de muur erachter – zo ver weg dat
je met je ogen moest knipperen om het te kunnen onderscheiden – hing een portret van de
Fuhrer in een gouden lijst. (blz 166)
De daaropvolgende dialoog is bijna lachwekkend.
Tja, ik denk dat iedereen het moeilijk vindt om er eentje uit te kiezen. Dit gaat mij ook niet lukken ook al ga ik mij beperken tot de hedendaagse literatuur dus geen klassiekers. Een lievelingsboek is een boek wat je raakt, indruk maakt, je niet loslaat en jaren later nog goed kan herinneren, nietwaar?
Welnu, ik kies uit Nederlandse literatuur Donald Niedekker met ‘Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost’. Het is een historische roman, over de zestiende eeuw, Nova Zembla, ijs, mannen en nog meer, verteld door een dode. Bij vlagen zeer poëtisch, dus schitterende zinnen, origineel van inhoud en vorm. Een aanrader dus!
Vaker lees ik buitenlandse literatuur. Alessandro Bariccco is een geweldige schrijver, bijna alle boeken zijn de moeite waard. De meeste mensen kennen ‘Zijde’ maar ‘Oceaan van een zee’ is zeker niet minder. Het is zeer origineel, diepgaand en prachtig. Trouwens Italo Calvino is ook interessant.
Op de valreep noem ik nog: ‘Tot in de hemel’ van Richard Powers, ‘De diepst verborgen herinnering van de mens’ van Mohamed Mbougar Sarr, boeken van Olga Tokarczuk en Erin Morgenstern en o, jee nog zoveel meer.
Vrouw, 73 jaar, gepensioneerd, moeder, oma en genietend van het leven. Terugkijkend op mijn werkzame leven, heb ik altijd wel iets met onderwijs en jeugd gedaan, lerares Engels, lerarenopleider, consultant bij open universiteit om maar wat te noemen. En nog steeds ben ik actief in het onderwijs maar nu als vrijwilligster.
Lezen zit in mijn bloed, er gaat geen dag voorbij dat ik niet aan het lezen ben. Het is misschien mijn nieuwsgierige aard of mijn drang om te reizen, andere culturen, mensen te ontdekken, vlucht uit de drukke wereld of mijn zoektocht naar schoonheid, wie zal het zeggen? En zou het waar zijn wat Oscar Wilde zei: “Het is wat je leest als het niet hoeft, dat bepaalt wat je wordt als je er niets aan kunt doen”?
Verder ben ik een natuurmens, wandel iedere dag en dan zie ik elke keer iets nieuws. De natuur blijft me verrassen en inspireren, net als boeken…….
