Op 14 september bezocht ik Keramisto in Milsbeek (Noord-Limburg). Dit is een keramiekfestival waar de grote keramisten uit Europa zich verzamelen aan de Mookerplas om hun werk te laten zien, elkaar te ontmoeten, workshops te geven en inspiratie op te doen. Dit gebeurt al sinds 1988. Keramiek is in de kunst een onderdeel van de beeldhouw discipline.
In Nederland wordt dat nooit zo genoemd, maar in het buitenland wel. Werken met klei is zo oud als de mensheid. Millennia oude vazen vind je in het oude Griekenland (Kreta heeft bijvoorbeeld een prachtig keramiekmuseum), in Rome natuurlijk, maar ook in Azië, Afrika, Australië, Noord- en Zuid-Amerika. En in al die continenten vind je overeenkomsten en verschillen. De cultuur representeert zich in de keramische werken. Het ambacht van pottenbakken is misschien wel een van de oudste en meest bekende vakgebieden. In landen als Portugal en Spanje worden nog steeds menshoge potten gedraaid. Dat noemt men daar geen kunst, maar gewoon ambacht.
Toch zijn er heel oude kunstachtige voorwerpen gevonden, bijvoorbeeld deze likkende bizon in de Dordogne in het rotswoningdorp la Madeleine. Een beeldje met humor. De bizon heeft waarschijnlijk jeuk en iemand vond dat zo boeiend dat zij of hij er een beeldje van maakte, dat dus al die tijd bewaard is gebleven (Waarschijnlijk meer dan 17.000 jaar oud). Gemaakt met veel verfijning. (Dit is een door mij nagemaakte replica op schaal).
Keramisto, ik wilde er al jaren graag naar toe. Ik had al vaak gehoord over de ontspannen sfeer, de bijzondere kwaliteit en de ontmoetingen. En overal komen de keramisten vandaan. Indrukwekkend was de keramist die met het openbaar vervoer kwam uit Wit-Rusland, met een grote rugzak en twee koffers waarin zijn keramiek zat. Je hebt er wat voor over om hier te mogen staan.
Werken met klei is driedimensionaal werken en daarmee is het belangrijkste verschil met de schilderkunst wel genoemd. De verbeeldingsmogelijkheden zijn eindeloos. Het is een feest om rond te lopen en de grote diversiteit te zien aan technieken, vormen en kleuren. Grofweg gezegd kun je verschillende richtingen onderscheiden. De pottenbakkers en de vormers (boetseerders). De moderne techniek werkt met de kleiprinter, waarbij op de computer een vorm wordt gemaakt die de printer uitwerkt. Voor massaproductie worden gietvormen gemaakt. Porselein is de super klei, oorspronkelijk uit China. Porselein is een moeilijk hanteerbare kleisoort en vraagt heel specifieke vaardigheden om met de hand te boetseren of te draaien. Elke keramist heeft vervolgens de uitdaging om kleur te geven aan de werkstukken. Dat is een kunst op zichzelf en valt onder het hoofdstuk glazuren. Met kleur maak je eigenlijk je werkstuk af. Dat vereist nogal wat kennis over de scheikundige werking van grondstoffen zoals mineralen en metalen en wat temperatuur doet met die stoffen. Dan gaat het werk de oven in (meestal twee keer en soms nog veel vaker).
Hieronder een kleine impressie van wat er allemaal te zien en te beleven was. De duizenden bezoekers hebben hier genoten, net zoals in de afgelopen 35 jaar.
Ziet en verwondert u. Immers, een beeld zegt meer dan duizend woorden.
