Terwijl Valentijnsdag nadert en we onze dierbaren in het zonnetje zetten, is het ook een geschikt moment om stil te staan bij de gezondheid van ons eigen hart. Hart- en vaatziekten behoren tot de belangrijkste doodsoorzaken wereldwijd en vormen ook in Nederland een significant gezondheidsprobleem. Wat houdt hartziekte precies in, en welke stappen kunnen we ondernemen om ons risico te verminderen?
.png)
Hartziekten, of cardiovasculaire aandoeningen, omvatten een reeks aandoeningen die het hart en de bloedvaten aantasten. Veelvoorkomende vormen zijn coronaire hartziekten (zoals hartinfarcten), beroertes, hartfalen en hartritmestoornissen. Deze aandoeningen ontstaan vaak door een vernauwing of blokkade van de bloedvaten, wat de bloedtoevoer naar het hart of de hersenen belemmert.
In 2023 leefden naar schatting 1,7 miljoen Nederlanders met een hart- of vaatziekte. Dagelijks worden ongeveer 648 mensen in het ziekenhuis opgenomen vanwege deze aandoeningen, en elke dag sterven 106 mensen aan de gevolgen hiervan. Opvallend is dat zowel mannen als vrouwen even vaak getroffen worden, met respectievelijk 52 en 54 sterfgevallen per dag.
Verschillende factoren verhogen het risico op hart- en vaatziekten:
• Leeftijd en geslacht: Mannen boven de 40 en vrouwen na de menopauze lopen een hoger risico.
• Leefstijl: Ongezonde voeding, roken, overmatig alcoholgebruik en gebrek aan lichaamsbeweging dragen bij aan de ontwikkeling van deze ziekten.
• Medische condities: Hoge bloeddruk, hoog cholesterol, diabetes en overgewicht zijn belangrijke risicofactoren.
Het goede nieuws is dat we zelf veel kunnen doen om ons hart gezond te houden. Denk aan het als een cadeau voor jezelf – en voor de mensen van wie je houdt. Hier zijn zes praktische stappen waarmee je vandaag nog kunt beginnen:
Wat je op je bord legt, bepaalt voor een groot deel hoe sterk en veerkrachtig je hart blijft. Kies voor verse, onbewerkte producten: veel groenten, fruit, volkoren granen, noten en gezonde vetten zoals olijfolie en vette vis. Vergeet niet om bewerkte voedingsmiddelen met veel suiker, zout en transvetten zoveel mogelijk te vermijden.
➡ Tip: Maak van gezond eten een plezier, niet een verplichting. Ontdek nieuwe recepten, experimenteer met kruiden en kook samen met familie of vrienden.
We weten het allemaal: beweging is goed voor je hart. Maar de sleutel is om iets te vinden dat je écht graag doet. Niet iedereen wordt blij van de sportschool, en dat is prima. Hou je van dansen? Ga naar een salsales. Geniet je van de natuur? Maak lange wandelingen of probeer fietsen. Het gaat erom dat je hart regelmatig aan het werk wordt gezet, minstens 150 minuten per week.
➡ Tip: Maak beweging een vast onderdeel van je dag. Neem de trap in plaats van de lift, parkeer je auto iets verder weg of dans in je woonkamer op je favoriete muziek.
Roken is misschien wel de grootste vijand van je hart. Het beschadigt je bloedvaten en verhoogt de kans op een hartaanval aanzienlijk. Het goede nieuws? Zodra je stopt, begint je lichaam zichzelf direct te herstellen. Na een paar maanden functioneren je longen beter, en na een jaar is je risico op hartziekten al flink afgenomen.
➡ Tip: Vind een manier die bij jou past om te stoppen. Gebruik een app, vraag steun aan vrienden of zoek professionele hulp. Wat je ook kiest, onthoud: elke sigaret die je niet rookt, is een overwinning voor je hart.
Een glas wijn bij het eten of een biertje met vrienden kan prima, maar overmatig drinken verhoogt de bloeddruk en kan leiden tot gewichtstoename. De algemene richtlijn is: maximaal één glas per dag voor vrouwen en twee voor mannen. Maar hoe minder, hoe beter.
➡ Tip: Wissel alcohol af met water of maak feestelijke mocktails. Zo geniet je van een gezellige avond zonder de nadelige effecten van alcohol.
Chronische stress is funest voor je hart. Je lichaam blijft in een staat van paraatheid, met verhoogde bloeddruk en ontstekingen als gevolg. Het is dus belangrijk om manieren te vinden om te ontspannen en je hoofd leeg te maken. Dit hoeft niet ingewikkeld te zijn: een korte ademhalingsoefening, een paar minuten in stilte zitten of gewoon een goed boek lezen kan al helpen.
➡ Tip: Plan bewust ontspanningsmomenten in je dag. Zet een herinnering in je telefoon om even op te staan en diep adem te halen. En vooral: lach meer!
Een gezond hart vraagt niet om extreme diëten, marathons of strenge regels. Het gaat om kleine, liefdevolle keuzes, elke dag opnieuw. Kies voor voeding die je lichaam voedt, beweeg op een manier die je blij maakt, en geef jezelf de rust en aandacht die je verdient. Want uiteindelijk is een sterk en gezond hart het mooiste cadeau dat je jezelf – en de mensen om je heen – kunt geven,
