In een wereld die steeds vaker in beroering lijkt te zijn, klinkt dezelfde vraag in huiskamers, op scholen en op het werk: wat is er aan de hand met onze tijd? Van het Midden-Oosten tot Oekraïne, van Washington tot Den Haag — oorlog, polarisatie en politieke instabiliteit drukken hun stempel op het dagelijks leven. Maar hoe beleven mensen deze realiteit? En zijn de zorgen van een 20-jarige even zwaar, of anders, dan die van iemand van 70?
.png)
Het antwoord ligt deels besloten in de tijd waarin we gevormd zijn — in de generatie waar we toe behoren. Elk tijdperk draagt zijn eigen littekens en lessen met zich mee. En toch is het opmerkelijk hoe verschillend de reacties zijn op dezelfde wereldgebeurtenissen.
Voor wie vóór of tijdens de Tweede Wereldoorlog geboren is, zijn de beelden van verwoeste steden in Oekraïne of de schrijnende vluchtelingen uit Gaza geen nieuws, maar herinneringen. Niet zelden roept het actuele wereldtoneel gevoelens van herbeleving op.
“Het is beangstigend hoe vertrouwd het voelt,” zegt de 88-jarige Joop, voormalig onderwijzer. “De retoriek, het wij-zij-denken, het gemak waarmee geweld weer een legitiem middel lijkt. Het is alsof we niets geleerd hebben.”
Toch reageren velen uit deze generatie met een zekere berusting. Ze hebben geleerd dat geschiedenis zich herhaalt, en dat vrede kostbaar en zelden blijvend is.
De babyboomers, geboren in de periode van wederopbouw, groeiden op met hoop. Zij zagen de geboorte van de Europese Unie, de opkomst van burgerrechtenbewegingen en een stijgende welvaart. Velen van hen droegen het idee met zich mee dat de wereld vooruitging, langzaam maar zeker.
Maar dat vertrouwen is aan het wankelen. “Ik voel me machteloos,” vertelt Marjan (71), gepensioneerd arts. “We hebben gestreden voor vrede en gelijke rechten, maar het lijkt soms alsof alles weer afbrokkelt.”
Toch is hun idealisme niet verdwenen. Velen blijven politiek actief, schrijven opiniestukken, demonstreren of steunen maatschappelijke initiatieven. Hun generatie is niet stilgevallen, maar worstelt met het gevoel dat hun inspanningen tevergeefs zijn geweest.
Opgegroeid in de schaduw van de Koude Oorlog en het neoliberale denken, is Generatie X (1965–1980) vaak wars van grote ideologieën. Ze zijn pragmatisch, soms cynisch, en weten dat de wereld complexer is dan zwart-witdenken.
“Wij hebben geleerd om systemen te wantrouwen,” zegt Peter (55), consultant en vader van twee tieners. “Maar nu staan we zelf aan het roer — als bestuurders, ouders, werkgevers. En we voelen de druk: wat geven wij door aan de volgende generatie?”
Hun generatie lijkt heen en weer geslingerd te worden tussen verantwoordelijkheid en onbehagen. Ze voelen zich verplicht iets te doen, maar zijn vaak ook moedeloos over de logheid van instituties.
Millennials (1981–1996) zijn de eerste generatie die volwassen werd in het internettijdperk. Ze groeiden op met 9/11, de financiële crisis en de opkomst van sociale media. Hun blik op de wereld is gevormd door continue stroomversnellingen, van hoopvol naar onrustig en weer terug.
“Ik heb het gevoel dat ik nooit even stil kan staan,” zegt Shirin (36), communicatiestrateeg. “Oorlog, klimaat, ongelijkheid — het zijn geen losse thema’s, het is één grote onderstroom van instabiliteit.”
Tegelijkertijd is deze generatie zeer betrokken. Ze tekenen petities, beginnen campagnes, stemmen bewust. Maar de continue blootstelling aan crises eist ook zijn tol: burn-outs, klimaatangst, cynisme.
Wie na 1997 is geboren, kent geen wereld zonder smartphones, algoritmes en wereldwijde crises. Deze jongeren groeien op in een tijdperk waarin het nieuws hen via TikTok bereikt en waarin feiten en meningen steeds moeilijker te onderscheiden zijn.
En toch zijn zij misschien wel de meest uitgesproken generatie. Jongeren lopen voorop in klimaatmarsen, spreken zich uit over oorlogen op sociale media en eisen dat hun leiders verantwoordelijkheid nemen. Maar de mentale druk is hoog.
“Het voelt alsof wij het moeten oplossen,” zegt Emma (18), studente en klimaatactivist. “En soms heb ik daar echt geen energie meer voor.”
Wat hen onderscheidt is hun hyperbewustzijn — van onrecht, van macht, van hun eigen plaats in het grotere geheel. Dat is hoopgevend, maar ook vermoeiend.
Hoewel de ervaringen uiteenlopen, valt er iets te zeggen voor intergenerationeel begrip. De nuchterheid van Generatie X, het idealisme van de babyboomers, de urgentie van millennials en de radicale eerlijkheid van Gen Z — samen vormen ze een palet van inzichten en gevoelens die, als ze samenkomen, meer kunnen zijn dan de som der delen.
Misschien ligt daarin wel de sleutel. Niet in het zoeken naar wie het bij het rechte eind heeft, maar in het luisteren naar elkaars angsten, vragen en verlangens. Want in een wereld die steeds meer in tweedeling vervalt, is het zoeken naar verbinding tussen generaties een daad van verzet op zich.
