Een van mijn favoriete badplaatsen is toch wel Domburg. En veel toeristen denken er precies zo over. Ik heb het mooie stadje goed leren kennen in de tijd dat ik samen met mijn gezin tijdens de voor- en najaarsvakanties in een zomerhuisje op Schouwen-Duiveland logeerde en daar hoorde hoe dan ook een dagje Domburg bij. En we eindigden dat uitje meestal met een pannetje Zeeuwse mosselen met friet en een ijsje toe. Deze keer ging ik met mijn twee jongste kleinkinderen dat uitje nog eens overdoen met als eerste een bezoek aan het kleine maar fijne Marie Tak van Poortvlietmuseum.
Begin twintigste eeuw was Domburg uitgegroeid tot een chique badplaats, mede door de komst van de arts dr. George Johann Mezger (1838-1909) die er 's zomers zijn revolutionaire praktijk voor heilgymnastiek en massage hield. Tot zijn welgestelde patiënten behoorden onder meer koning Gustaaf V van Zweden, de Russische tsarina Marie Fedorovna en haar dochter Olga, keizerin Elisabeth van Oostenrijk (Sissi) en de Franse ex-keizerin Eugénie, die hem roemden om zijn therapeutische behandeling. Ook onze eigen kunstschilders Piet Mondriaan, Jan Toorop, Jacoba van Heemskerck en Lodewijk Schelfhout kwamen graag in Domburg vanwege het bijzondere Zeeuwse licht langs de kust en legden deze vast op talloze schilderijen. Zij behoorden tot de kunstenaarskolonie in Domburg.
Het Marie Tak van Poortvliet museum werd ontworpen in 1994 door architect Cees Dam. Marie Tak van Poortvliet (1871-1936) was de eerste verzamelaar van moderne kunst in Nederland met een uitgebreide collectie van onder anderen Wassily Kandinsky en Piet Mondriaan. Haar vader was minister van Binnenlandse Zaken in het kabinet-Van Tienhoven (1891-1894). Na zijn dood erfde Marie veel geld en bezittingen en was hiermee op 33-jarige leeftijd een vermogende vrouw. Het museum heeft slechts één zaal waar normaal gesproken de vaste collectie hangt met werken van onder meer Jan Toorop en Mondriaan. Maar ter gelegenheid van de tweehonderdste geboortedag van Jozef Israëls (1824-1911) is deze zaal tot en met 16 maart 2025 ingericht met schilderijen en fotogravures van de hand van Jozef Israëls en zijn zoon Isaäc Israëls (1865-1934). De collectie bestaat uit twaalf werken die uitgeleend zijn door het Rijksmuseum en een aantal nog nooit eerder getoonde werken van vader en zoon uit familiebezit. Achter het museum is een sfeervolle beeldentuin; in de zomer van 2026 komt hier een uitbreiding van het museum met een tweede expositiezaal met werken van de kunstenaarskolonie uit Domburg. Ga na afloop van je museumbezoek naar de Domburgsche Bier & Melksalon. In de binnentuin met een zonnige serre kun je genieten van een gezond ontbijt, koffie of thee met allerlei heerlijkheden en ook op de lunchkaart staan de lekkerste gerechten.
Onderweg kom je langs de monumentale Johanneskerk uit de zestiende eeuw; ooit fungeerde deze toren als baken voor de scheepvaart. Deze kerk is talloze malen vastgelegd op tekeningen en schilderijen door Piet Mondriaan. Tegenover de kerk is de oude herberg ‘In den Walcherschen Dolphyn’. Jan Toorop logeerde hier regelmatig en was een graag geziene gast. Ga hier rechtsaf de Jan Tooropstraat in. Aan het einde hiervan kom je bij de Boulevard Van Schagen, een wandelpad door de duinen dat is aangelegd in 1899. Vanaf hier heb je een prachtig uitzicht over de zee. Aan dit pad staat ook het Noordzeehuis waar Jan Toorop graag verbleef en aan het einde van het pad zie je de zogenaamde Mondriaanbank, geschilderd in de bekende kleuren rood, geel, blauw en zwart. Even buiten het centrum van Domburg staat de korenmolen Weltevreden aan de Roosjesweg, ook deze molen stond model voor het schilderij “De Molen bij Domburg” van Piet Mondriaan.
En omdat we er toch in de buurt waren, brachten we traditiegetrouw ook een bezoek aan het Zeeuws biologisch museum Terra Maris, gevestigd in het voormalige koetshuis van het dertiende-eeuwse kasteel Westhove. In het museum leer je alles over de geschiedenis van het Zeeuwse landschap, de Delta en de inpolderingen. Je maakt kennis met de eerste bewoners in het middeleeuwse Zeeland, er zijn maquettes, archeologische vondsten en opgezette dieren. Een deel van de expositie is speciaal gewijd aan alle dorpen van Zeeland die in de loop der eeuwen zijn verdronken. Achter het museum ligt een 2,5 hectare grote landschapstuin, de Hortus Zelandiae. Je ziet hier de verschillende landschapstypen van Zeeland in het klein. Terra Maris heeft ook een eigen museumcafé De Orangerie.
Adressen
Marie Tak van Poortvlietmuseum, Ooststraat 10a, Domburg
Domburgsche Bier & Melksalon, Weststraat 11, Domburg
Zeeuws Biologisch Museum Terra Maris, Duinvlietweg 6, Oostkapelle
Extra tip voor de Mondriaan en Toorop fans: mondriaanroute.com/areas/domburg
Meer lezen van Ellie? Klik hier voor haar columns.
