Ali Ahmadzadeh’s film Critical Zone

De film won de Gouden Luipaard, de prijs voor beste film, op het filmfestival van Locarno. Ahmadzadeh kon echter niet aanwezig zijn om de prijs in ontvangst te nemen, omdat de Iraanse autoriteiten hem geen toestemming gaven het land te verlaten. Na het festival kreeg hij toestemming om Iran te verlaten, maar hij mag niet terugkeren. Sindsdien reist hij door Europa. Ondanks zijn situatie blijft Ahmadzadeh opmerkelijk ontspannen en lijkt hij zijn nieuwe status als nomade te accepteren met een zekere luchtigheid. “Het leven in Iran is vol onzekerheden, maar ik beschouw het als een avontuur.”

Ahmadzadeh is al zestien jaar actief in de ondergrondse filmwereld van Iran. Hij beschrijft deze scene als een grote gemeenschap waarbinnen het “echte leven” zich afspeelt, ver van het beeld dat door de overheid wordt geschetst. Zijn films, die buiten de officiële kanalen worden gemaakt en verspreid, bieden een ongefilterde kijk op het dagelijks leven in Iran. Critical Zone is hierop geen uitzondering. De film toont het verhaal van Amir, een drugsdealer die door de straten van Teheran rijdt en allerlei personages ontmoet. Amir zelf is een enigma, een karakter zonder uitgesproken persoonlijkheid, terwijl de vrouwen in zijn leven juist sterk en veerkrachtig zijn. Ze vechten tegen de beperkingen die hen worden opgelegd door een patriarchale samenleving.

De productie van Critical Zone was een uitdaging. Veel scènes werden opgenomen in een auto, met camera’s die stiekem op het dashboard waren gemonteerd. De rest van de opnames vond plaats in het bescheiden appartement van Ahmadzadeh, waar hij ook aan de montage werkte. De film werd in zes maanden tijd opgenomen, zonder budget en met de hulp van vrienden. Kort na de opnames brak de coronapandemie uit, waardoor Ahmadzadeh genoodzaakt was drie jaar lang in zijn eentje aan de film te werken. Hij bekostigde het project door montageklussen te doen, maar de exacte financiering blijft een mysterie. “Veel mensen in Iran hebben geen vaste baan, maar toch overleven we,” vertelt hij in een interview.

Een van de meest opvallende elementen van de film is het geluidsontwerp. Ahmadzadeh besteedde twee jaar aan het creëren van een mystieke, gelaagde soundscape die zowel de dreiging als de vervreemding van het leven in Teheran weerspiegelt. Het geluid fungeert bijna als een personage op zich, dat twee parallelle verhalen vertelt: het constante lawaai van de stad en een magische trip in het hoofd van de personages.

Tijdens de productie van de film verlieten veel van zijn medewerkers Iran vanwege de toenemende repressie na de Woman, Life, Freedom-protesten. Ahmadzadeh is hoopvol over de toekomst, niet alleen voor zichzelf, maar voor de hele Iraanse filmindustrie. Volgens hem selecteren steeds meer filmfestivals undergroundfilms. Critical Zone is daar een voorbeeld van, maar ook andere films uit de undergroundscene krijgen steeds meer aandacht.

Toch blijft de toekomst van Ahmadzadeh onzeker. Hij keert niet snel terug naar de ondergrondse filmindustrie in Iran. Zijn volgende project richt zich op mensen zonder vaste verblijfplaats, een universeel thema dat hij overal ter wereld kan filmen. Hij wil verhalen vertellen over ontheemde personen, een thema dat naadloos aansluit bij zijn eigen situatie en de bredere problemen van onze tijd.

In Critical Zone biedt de hoofdpersonage Amir zijn klanten een kortstondige ontsnapping aan de repressieve realiteit van Iran. In zijn auto kunnen ze even vrij zijn, kunnen ze huilen, praten en zelfs zichzelf zijn. Deze film toont niet alleen de harde realiteit van het leven in Iran, maar ook de veerkracht en het verzet van de mensen die zich proberen te bevrijden van hun ketens, al is het maar voor even.

Bekijk hier de trailer:

‍