Frank Stella (1936-2024) was een kunstenaar die zijn eigen grenzen verlegde en tegelijkertijd de grenzen van de kunstwereld van zijn tijd uitdaagde. Hoewel hij zelf erkende dat hij niet kon tekenen of schilderen, slaagde hij erin om met zijn werken een blijvende stempel te drukken op de kunstgeschiedenis van de late jaren vijftig en daarna. Stella overleed op 4 mei op 87-jarige leeftijd in zijn huis in Manhattan, New York. Zijn overlijden markeert het einde van een tijdperk waarin Stella's naam synoniem werd met vernieuwing van de abstracte schilderkunst.
.png)
Uit de serie Black Paintings: Frank Stella, The Marriage of reason and Squalor, II, 1959
In de jaren vijftig brak Stella door met zijn iconische Black Paintings. Deze grote doeken, beschilderd met zwart-witte strepen lakverf in strikte geometrische vormen, waren een radicale breuk met het toen dominante abstract expressionisme. Hoewel aanvankelijk ontvangen met terughoudendheid door critici en verzamelaars, groeide Stella's invloed snel dankzij steun van belangrijke figuren zoals Leo Castelli (1907-1999). Castelli was bevriend met Stella en groeide uit tot een van de invloedrijkste kunsthandelaars in Amerika. In 1967 presenteerde Stella zijn Protractor serie bij de Leo Castelli Gallery, die compleet in contrast stond met zijn eerdere werk. Geïnspireerd door zijn reizen naar Iran nam hij de ronde vormen en uitgesproken kleuren over uit de Iraanse islamitische non-figuratieve kunst. Zijn werk werd gezien als een keerpunt in de minimalistische kunst, waarbij hij de deur opende naar nieuwe mogelijkheden van kleur en vorm.
Stella's carrière bleef zich ontwikkelen en hij was zelfs de jongste kunstenaar met een solotentoonstelling ooit bij het MoMA in 1970. Hij was toen pas 34 jaar en had daarvoor al op de Venetiaanse Biennale geëxposeerd. Dit alles terwijl Stella als jonge jongen helemaal niet de ambitie had om kunstenaar te worden. Wel volgde hij eerder schilderlessen en studeerde hij kunstgeschiedenis aan Princeton. Pas toen hij in New York ging wonen en bevriend raakte met (nu) bekende kunstenaars als Carl Andre (1935-2024), en de eerdergenoemde kunsthandelaar Leo Castelli, kwam hij op het pad van het kunstenaarschap. Uiteindelijk groeide Stella toch uit tot een van de bekendste kunstenaars van onze tijd en was hij baanbrekend in de abstracte schilderkunst waarbij hard-edge en color field schilderen met hem geassocieerd worden. Aan het eind van zijn carrière ging hij ook sculptuur produceren en eind 2022 heeft hij zelfs een serie NFT (non-fungible tokens) geproduceerd en verkocht. Stella bleef zich tot het laatste doorontwikkelen en interesseren in nieuwe media en technieken. Als pionier van de minimalistische beweging en een voortrekker van post-painterly abstraction, laat Frank Stella een blijvende erfenis na in de kunstwereld. Zijn dood mag dan het einde markeren van een opmerkelijk leven, zijn invloed zal voortleven in de werken van talloze kunstenaars die hij heeft geïnspireerd en beïnvloed. Zijn kunst is enerzijds doordrongen van intellectuele diepgang en visionair denken. Anderzijds stond hij juist bekend om zijn afwijzing van introspectie en psychologisering van zijn werk. Zijn bekendste quote is dan ook wereldberoemd geworden en wordt nog altijd geassocieerd met de kern van de minimalistische beweging: “What you see is what you see.”
