Het is een wereldwijd fenomeen: vrouwen leven gemiddeld langer dan mannen. In Nederland is de levensverwachting voor vrouwen ongeveer 83 jaar, terwijl die voor mannen rond de 80 jaar ligt. Dit verschil, dat in veel landen wordt waargenomen, heeft wetenschappers en onderzoekers lange tijd gefascineerd. Wat maakt dat vrouwen langer leven? En kunnen mannen iets doen om hun levensverwachting te vergroten? In dit artikel duiken we in de biologische, genetische, gedragsmatige en sociale factoren die bijdragen aan de langere levensduur van vrouwen.
.png)
Vrouwen hebben twee X-chromosomen, terwijl mannen slechts één X- en één Y-chromosoom hebben. Het X-chromosoom bevat veel genen die essentieel zijn voor overleving. Omdat vrouwen twee exemplaren hebben, kunnen ze genetische defecten beter compenseren. Mannen daarentegen missen dit vangnet, waardoor ze vatbaarder zijn voor genetische aandoeningen en ziektes. Volgens een studie van Harvard Medical School (2022) draagt dit bij aan een betere weerstand tegen verouderingsziekten.
Het vrouwelijk geslachtshormoon oestrogeen heeft een beschermende werking tegen hart- en vaatziekten. Oestrogeen helpt om slechte cholesterol (LDL) te verlagen en goede cholesterol (HDL) te verhogen. Dit betekent dat vrouwen minder risico lopen op hartaanvallen en beroertes op jongere leeftijd. Een studie gepubliceerd in The Lancet Public Health (2023) bevestigt dat deze hormonale bescherming een significante factor is in de langere levensduur van vrouwen.
Studies tonen aan dat vrouwen over het algemeen een sterker immuunsysteem hebben dan mannen. Dit komt onder andere door de invloed van oestrogeen en genetische factoren. Hierdoor herstellen vrouwen sneller van infecties en hebben ze minder last van bepaalde ziekten, zoals griep en longontsteking, die de levensverwachting kunnen verkorten. Volgens het National Institute on Aging (2020) draagt het zwakkere immuunsysteem van mannen bij aan hun kortere levensverwachting.
Mannen vertonen gemiddeld meer risicovol gedrag dan vrouwen. Dit omvat roekeloos rijgedrag, overmatig alcoholgebruik, roken en het nemen van gevaarlijke beslissingen op de werkvloer. Dit soort gedragingen vergroot de kans op ongelukken en vroegtijdige sterfte. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO, 2021) stelt dat een groot deel van de sterfte onder mannen te wijten is aan deze leefstijlkeuzes.
Vrouwen zijn over het algemeen proactiever in het zoeken van medische hulp en preventieve zorg. Ze gaan vaker naar de huisarts, laten zich eerder onderzoeken en volgen vaker medische adviezen op. Mannen daarentegen negeren vaker symptomen en stellen doktersbezoeken uit, wat leidt tot een hogere sterfte aan behandelbare aandoeningen.
Sterke sociale banden zijn een belangrijke factor in een lang en gezond leven. Vrouwen zijn vaak beter in het onderhouden van sociale relaties en hebben grotere ondersteunende netwerken. Dit helpt bij het verminderen van stress en het verbeteren van de mentale gezondheid. Mannen hebben doorgaans minder sociale contacten buiten hun partner om, wat kan bijdragen aan eenzaamheid en een verhoogd risico op depressie en hartziekten.
Vrouwen hebben over het algemeen een gezondere levensstijl dan mannen. Ze eten vaker groenten en fruit, letten meer op hun dieet en zijn vaker bezig met matige fysieke activiteiten zoals wandelen en yoga. Mannen hebben een grotere neiging om calorierijk voedsel te eten en minder aandacht te besteden aan een gebalanceerd dieet, wat kan leiden tot obesitas en gerelateerde gezondheidsproblemen.
Vrouwen zijn beter in het uiten van emoties en het zoeken van hulp bij psychologische problemen. Mannen hebben vaker de neiging om stress en mentale problemen op te kroppen, wat kan leiden tot een verhoogde bloeddruk, hartziekten en andere stressgerelateerde aandoeningen. Het bespreekbaar maken van mentale gezondheid blijft een uitdaging onder mannen, wat indirect hun levensverwachting kan verkorten.
Hoewel genetische en hormonale factoren moeilijk te veranderen zijn, kunnen mannen wel hun levensstijl en gedrag aanpassen om hun levensverwachting te vergroten. Enkele praktische tips zijn:
Vrouwen leven gemiddeld langer dan mannen door een combinatie van biologische, sociale en gedragsmatige factoren. Genetische voordelen, een sterker immuunsysteem en beschermende hormonen geven vrouwen een voorsprong, maar ook hun gezondere levensstijl en betere sociale netwerken dragen bij aan hun langere levensduur. Mannen kunnen hun levensverwachting verbeteren door gezondere keuzes te maken en beter voor hun mentale en fysieke gezondheid te zorgen. Wetenschappelijke studies, zoals die van Nature Communications (2019), bevestigen dat vrouwen historisch gezien een hogere overlevingskans hebben, zelfs onder extreme omstandigheden. Wetenschappers blijven onderzoek doen naar manieren om zowel mannen als vrouwen gezonder oud te laten worden, met als doel een hogere kwaliteit van leven voor iedereen.
