De wereld van film en televisie staat stil bij het overlijden van David Lynch, de baanbrekende regisseur die op 78-jarige leeftijd overleed aan de gevolgen van longemfyseem. Lynch, bekend van surrealistische meesterwerken zoals Blue Velvet en Mulholland Drive, en de iconische tv-serie Twin Peaks, laat een ongekend artistiek erfgoed achter.
.png)
Zijn familie maakte het nieuws donderdag bekend via een bericht op zijn persoonlijke Facebookpagina: ‘Met groot verdriet kondigen wij, zijn familie, het overlijden aan van de man en de artiest David Lynch. Er is een groot gat in de wereld nu hij niet langer bij ons is. Maar, zoals hij zou zeggen: houd je ogen op de donut en niet op het gat.’
Maar, zoals hij zou zeggen: houd je ogen op de donut en niet op het gat.’
Lynch werd geroemd als een van de meest unieke stemmen in de filmgeschiedenis. Regisseur Steven Spielberg noemde hem een ‘visionaire dromer die films maakte die handgemaakt aanvoelden’, terwijl acteur Kyle MacLachlan, een van Lynch’s vaste samenwerkingspartners, hem omschreef als een ‘raadselachtige en intuïtieve man’. ‘De wereld heeft een bijzondere kunstenaar verloren, en ik een dierbare vriend,’ schreef MacLachlan op Instagram.
De kenmerkende stijl van Lynch — vaak aangeduid als ‘lynchiaans’ — speelde zich af in de schaduwrijke hoeken van het onderbewuste. Films als Eraserhead en Lost Highway confronteerden het publiek met angsten en verlangens die doorgaans verborgen blijven. Zijn werk was vaak moeilijk te categoriseren, maar des te invloedrijker. Vaak wordt hij ook als surrealistische regisseur beschreven.
Hoewel Lynch aanvankelijk schilder wilde worden, bracht zijn fascinatie voor bewegend beeld hem naar de cinema. Zijn debuutfilm Eraserhead (1977), een nachtmerrieachtige ervaring in zwart-wit, zette hem direct op de kaart. Later volgden meer conventionele, maar niet minder indrukwekkende werken zoals The Elephant Man (1980), waarmee hij zijn eerste Oscarnominatie voor beste regie ontving.
Zijn samenwerking met Hollywood was niet altijd probleemloos. De productie van Dune (1984) verliep chaotisch, en de creatieve controle die hij verloor, weerhield hem ervan ooit nog een grootschalige studiofilm te maken. Maar het fiasco van Dune maakte plaats voor de triomf van Blue Velvet (1986), een sinister portret van de duistere kant van het Amerikaanse suburbia.
Met Twin Peaks (1990-1991) herdefinieerde Lynch de mogelijkheden van televisie. De mysterieuze serie over de moord op Laura Palmer, verrijkt met bovennatuurlijke elementen, vond een wereldwijd publiek en beïnvloedde talloze latere series. In 2017 keerde hij terug met het veelgeprezen derde seizoen, Twin Peaks: The Return.
Zijn nalatenschap is ook voelbaar in films zoals Mulholland Drive (2001), vaak genoemd als een van de beste films van de 21e eeuw. Lynch’s vermogen om dromen en realiteit op een naadloze manier te vervlechten, blijft een inspiratiebron voor filmmakers wereldwijd.
Voor wie David Lynch wil (her)ontdekken, zijn deze drie werken onmisbaar:
Met het overlijden van David Lynch verliest de wereld een kunstenaar die de diepten van de menselijke ziel verkende zoals geen ander. Zijn werk blijft ons herinneren aan de kracht van het mysterie en de schoonheid van het onbekende.
