Een sloopfestijn in het Stedelijk Museum Amsterdam: met dreunende muziek, brute kracht en een familiebedrijf in actie. Kunstenaar Selma Selman opent haar solotentoonstelling Sleeping Guards niet met een klassieke receptie, maar met een live performance waarin afgedankte elektronica wordt gesloopt. Haar doel: de moederborden bevrijden en er, met een geheim alchemistisch proces, goud uit halen. De tentoonstelling, onderdeel van de ABN AMRO Kunstprijs, is te zien van 30 januari tot en met 21 april 2025.
.png)
Selma Selman, 'Flowers of Life', 2024, installation view © Schirn Kunsthalle Frankfurt 2024, Foto: Norbert Miguletz
Selman (33) groeide op in een Romafamilie in Bosnië en Herzegovina, waar haar vader handelde in schroot. Wat voor velen afval was, zag zij als een bron van potentie. Die blik vormt de kern van haar werk, waarin vernietiging en creatie hand in hand gaan. Oude metalen grijpers worden bij haar sculpturen tot fragiele bloemen, en platina uit autowrakken transformeert tot poëtische kunstobjecten.
De tentoonstelling in het Stedelijk biedt een overzicht van haar multidisciplinaire werk. In een van de zalen openen en sluiten drie imposante sloopgrijpers zich ritmisch, onder het monotone gezoem van motoren. De lompe machines, normaliter instrumenten van vernietiging, krijgen hier een haast organische kwaliteit. Ze ademen, ze bewegen.
Aan de muur hangen kleine sculpturen van edelmetaal: een gouden spijker, een platina bijl en een lepel. Die objecten hebben voor Selman een persoonlijke betekenis. De spijker staat voor haar kunstpraktijk – klein, maar doortastend genoeg om muren te doorboren. De bijl symboliseert verzet. En de lepel? Ze groeide op met het idee dat succes samenhing met eten van een gouden lepel, dus besloot ze er zelf een te maken.
Hoewel haar werk een directe fysieke energie uitstraalt, zit er een diepere laag in haar kunst. Zo is in het Stedelijk de film Crossing the Blue Bridge te zien, een indringend portret over de oorlogservaringen van haar moeder. De film toont een vredige wandeling over een brug, maar het geluidsdecor – knallende explosies, instortende gebouwen – verwijst naar de brute realiteit van het Bosnië in de jaren negentig. Selman maakt hiermee zichtbaar wat vaak onzichtbaar blijft: de verhalen van vrouwen in conflictgebieden, en in het bijzonder Roma-vrouwen, die nauwelijks worden gedocumenteerd.
Selman is niet alleen kunstenaar, maar ook activist. In 2017 richtte ze de stichting Get the Heck to School op, waarmee ze onderwijs en maaltijden verstrekt aan Romameisjes in haar geboortestad Bihać. Ze wil hen de kansen geven die haar eigen familie niet had. ‘Kunst en activisme zijn voor mij onlosmakelijk verbonden,’ zegt ze. ‘Mijn werk gaat over macht en ongelijkheid. Maar ook over veerkracht en transformatie.’
Met Sleeping Guards laat Selman zien hoe kunst grenzen kan slechten – tussen disciplines, tussen sloop en schepping, en tussen het persoonlijke en het politieke. Haar werk is zowel een hommage aan haar afkomst als een aanklacht tegen bestaande machtsstructuren. En bovenal: een oproep om anders naar de wereld te kijken. In haar handen wordt afval goud, en lijkt niets onmogelijk.
