Lachen is een universele menselijke expressie die in vele vormen voorkomt, van een zachte glimlach tot een uitbundige schaterlach. Recent onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) heeft nieuwe inzichten opgeleverd in de verschillende soorten lachen, met name het onderscheid tussen kietelgelach en andere vormen van lachen.
Onder leiding van sociaal psycholoog Roza Kamiloglu heeft een team van onderzoekers een uitgebreide studie uitgevoerd naar de akoestische en perceptuele verschillen tussen kietelgelach en andere lachvormen. De resultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Biology Letters van de Royal Society.
Het onderzoeksteam verzamelde 887 lachgeluiden uit authentieke YouTube-video's, zorgvuldig geselecteerd om spontane lachmomenten vast te leggen. Deze lachfragmenten werden gecategoriseerd op basis van vier contexten:
Elk fragment moest voldoen aan strikte criteria om de echtheid van het lachen en de duidelijkheid van de context te waarborgen.
Door machine learning-technieken toe te passen, ontdekten de onderzoekers dat kietelgelach akoestisch onderscheidbaar is van andere lachvormen. Het systeem kon kietelgelach met een nauwkeurigheid van 62,5% classificeren, terwijl andere lachtypen slechts iets boven toeval werden geclassificeerd. Luisterexperimenten bevestigden deze bevindingen: deelnemers konden kietelgelach betrouwbaar identificeren en beoordeelden het als meer opwindend en minder gecontroleerd dan andere vormen van lachen.
Kamiloglu suggereert dat kietelgelach meer dan tien miljoen jaar geleden is ontstaan en geworteld is in de sociale speelgedragingen van onze gemeenschappelijke voorouders met primaten. Net zoals chimpansees giechelen tijdens speelse worstelpartijen, is kietelgelach een spontane uiting van vreugde, diep verankerd in onze biologie.
Dit onderzoek biedt een fascinerende kijk op de evolutionaire oorsprong van menselijke vocale expressies en benadrukt de unieke rol van kietelgelach in speelse interacties. Het onderstreept het blijvende belang van lachen in sociale verbindingen door de tijd en tussen verschillende soorten heen.