Ik slinger deze dagen tussen hoop en hopeloosheid, tussen goede moed en moedeloosheid, tussen optimisme en pessimisme. Tijdens de sessies relatietherapie bewegen de stellen met wie ik werk, van wanhoop en angst naar hoop en vertrouwen. Dit betekent niet dat iedereen die ik zie bij elkaar blijft. Elkaar loslaten is niet altijd de slechtste optie. Mijn rol is dan om eraan bij te dragen dat mensen elkaar zo goed mogelijk loslaten, niet vanuit haat, maar vanuit compassie en respect voor zichzelf en hun (ex)partner. Dat geeft hen hoop en vertrouwen om aan een nieuw hoofdstuk in hun leven te beginnen en het geeft mij het gevoel dat ik zinvol bezig ben en hoop dat verandering mogelijk is.
Ik voel dagelijks dus veel hoop in mijn praktijk en in de relaties met mensen om mij heen. Echter, als ik tussen de hoopvolle momenten door lees over de verschrikkingen in Gaza, het klimaat, Oekraïne of de normalisering van politieke leiders die elkaar en bevolkingsgroepen kleineren, dan zakt die hoop mij onmiddellijk weer in de schoenen.
Om de hoop op een mooie toekomst niet te verliezen zou ik vroeger optimistisch gaan wensdenken:’het komt wel goed’, of: ‘zo ver zal het niet komen.’ Toen ik moeder werd en de stresshormonen weelderig door mijn lijf tierden, leerde ik de kunst van het negeren. ‘Als ik het niet weet, hoef ik er ook niks mee.’ Nu ik meer ruimte heb in mijn hoofd en meer rust in mijn lijf, werkt zelfbedrog niet meer. Ik trap er niet meer in en ik voel me er niet hoopvoller door. Toen kwam ik op een dag een citaat tegen van de Tsjechische schrijver, politicus en dissident Václav Havel die mij dagelijks weer op weg helpt in het terugvinden van hoop. Hij schreef: ”Optimisme is niet hetzelfde als hoop. Hoop is niet de overtuiging dat iets goed gaat komen, maar de zekerheid dat wat je doet zinvol is, hoe het ook uitpakt. Een vastberadenheid, een menselijke overwinning op wanhoop”
Lees deze zin nog eens en laat het tot je doordringen: “Je houdt hoop als je voelt dat wat je doet zinvol is, los van de uitkomst. Problemen die groter zijn dan mijzelf voelen daardoor opeens niet meer verpletterend. Ik kan uit mijn verlamming komen omdat mijn actie niet doorslaggevend hoeft te zijn, maar wel zinvol voelt.
Dit zorgt er in ieder geval voor dat ik betrokken blijf en niet verzand in moedeloosheid of onverschilligheid. Maar dat betekent niet dat alles wat ik dan maar doe opeens zinvol voelt. Het vraagt nog wel wat zelfonderzoek om uit te vinden waar ik de hoop verlies en wat ik dan kan doen waardoor de hoop weer kan groeien. Voor iedereen is dit anders en het één is niet beter dan het andere. Denk aan je partner uit laten praten, meedoen aan een inzamelactie voor het goede doel, afval prikken met je kleinkinderen, de moeite doen om iemand met wie je het volslagen oneens bent toch een keer proberen te begrijpen, of; elkaar wat langer dan één seconde in de ogen kijken en je realiseren dat het best bijzonder is dat je partner al zoveel jaar met jou samen leeft.
Mocht je nieuwsgierig zijn hoe dit voor je partner en je familieleden is, pak dan je kans tijdens het kerstdiner en vraag elkaar: “Waar hoop je op? Wat zou voor jou een zinvolle activiteit zijn? Zie je daar een uitkomst bij? Moet het haalbaar zijn?”
Laat de voornemens in januari dan lekker zitten, maar houd hoop!
Fijne dagen en een hoopvol nieuwjaar!
