Minister Barry Madlener van Infrastructuur en Waterstaat wil het fietshelmgebruik in Nederland fors verhogen. Met een ambitieus plan streeft hij ernaar dat binnen tien jaar een kwart van de Nederlandse fietsers een helm draagt. Zijn doel is niet alleen gericht op e-bikers, maar ook op de ‘gewone’ fietsers. Hoewel er geen sprake is van een helmplicht, zet de minister vol in op promotie van de helm. Maar waarom juist nu? En hoe wil hij deze gedragsverandering tot stand brengen?
.png)
Het plan van Madlener komt voort uit zorgwekkende cijfers. Volgens kenniscentrum VeiligheidNL is het aantal fietsongevallen waarbij fietsers ernstig letsel oplopen, de afgelopen tien jaar met 27 procent gestegen. Fietsers vormen nu de grootste groep verkeersslachtoffers in Nederland. De populariteit van de e-bike heeft bijgedragen aan deze toename, maar uit de cijfers blijkt dat maar liefst 80 procent van de ongevallen op gewone fietsen plaatsvindt. Daarom is het voor Madlener belangrijk dat ook deze groep wordt aangemoedigd om een helm te dragen.
Een fietshelm kan levens redden. Cijfers van het verkeersveiligheidsinstituut SWOV tonen aan dat fietsers die een helm dragen 60 procent minder kans hebben op ernstig hoofdletsel bij een ongeval. Als alle fietsers een helm zouden dragen, zou dit jaarlijks naar schatting 105 verkeersdoden en 1.800 ernstig gewonden schelen. Dit zijn indrukwekkende cijfers, maar toch blijft de bereidheid onder fietsers om een helm te dragen laag.
Uit onderzoek van het ministerie blijkt dat de meeste Nederlanders wel weten dat een helm veiliger is, maar toch ontbreekt de motivatie om er een te dragen. De belangrijkste redenen zijn een ‘minder aantrekkelijk uiterlijk’ en praktische problemen, zoals waar je de helm moet opbergen. Volgens verkeerspsycholoog Karel Brookhuis is ook het gebrek aan urgentie een factor: “Mensen denken vaak dat een ongeval hen niet zal overkomen.” Bovendien worden statistieken vaak als iets abstracts gezien, waardoor de noodzaak om een helm te dragen minder sterk wordt gevoeld.
Een verplichte fietshelm zit er voorlopig niet in. Brookhuis benadrukt dat er in de Tweede Kamer nauwelijks draagvlak is voor zo’n maatregel. Madlener kiest daarom voor een tussenoplossing: bewustwordingscampagnes en promotie van vrijwillig helmgebruik. Hierbij wil hij herkenbare personen inzetten die hun positieve ervaringen met een fietshelm delen, vooral gericht op risicogroepen zoals ouderen, ouders van jonge kinderen en forensen. Door deze groepen aan te spreken, hoopt Madlener dat de weerstand tegen de helm geleidelijk afneemt.
Madlener kijkt naar Denemarken als voorbeeld, waar het fietshelmgebruik de afgelopen twintig jaar aanzienlijk is gestegen. In Denemarken draagt inmiddels 50 procent van de volwassenen en 80 procent van de kinderen een helm. Volgens verkeerspsycholoog Brookhuis zou Nederland deze trend kunnen volgen. “Het is een kwestie van gewenning,” stelt hij, vergelijkbaar met de acceptatie van de autogordel, die in eerste instantie ook op veel weerstand stuitte.
Ook wielrenners hadden vroeger nauwelijks een helm op en nu wordt het ook door de meeste gedragen. Men moet wennen aan de fietshelm en wanneer het eenmaal de norm is, voelt – en ís het daadwerkelijk – veiliger.
Of de strategie van Madlener zal slagen, hangt echter af van hoe effectief de boodschap wordt overgebracht en in hoeverre Nederlanders bereid zijn hun fietsgedrag aan te passen. Wat vinden jullie van het dragen van een helm? Zou je het bijvoorbeeld sneller opzetten voor lange afstanden of op de e-bike?
Of je nu een helm zoekt voor dames, heren of kinderen, er is een brede aanbod aan fietshelmen op de markt! Benieuwd naar mooie fietshelmen? Bekijk het aanbod van verschillende fietshelmen hier en ontdek het verschil in aanbod en prijs.
.jpg)