Lex Bohlmeijer schreef een aangrijpend levensverhaal van een uitzonderlijk getalenteerde vrouw: pianiste Marietta Petkova. Met haar magistrale vingers raakt ze de ivoren pianotoetsen aan en dat zorgt ervoor dat ze met haar briljante spel overal wordt geroemd. Een meesterpianist! Marietta woont tegenwoordig in Nederland, maar reist de hele wereld over. Nieuwsgierig naar de beweegreden van Lex om een boek over deze musicus te schrijven, had ik namens Proudies onlangs een zeer plezierig gesprek met hem.
”Het is een eerbetoon aan Marietta Petkova, een heel bijzondere pianiste. Het is een levensverhaal van een vrouw die opgroeide in het communistische Bulgarije en na lange omzwervingen in Nederland neerstreek. Het is een kroniek van haar turbulente en aangrijpende belevenissen.”
“Het zegt iets over de magie en de ongrijpbaarheid van muziek. En dat het hart alles kan zien, wat voor de ogen onzichtbaar is.”
“Voor Marietta. Na de dood van haar geliefde Leo de Klerk had ze het heel moeilijk. En toen dacht ik: ‘Hoe mooi zou het zijn als ze haar levensverhaal met mij wil delen.’ Op deze manier heb ik geprobeerd haar die gruwelijke en naargeestige periode achter zich te laten. Uiteindelijk hebben onze gesprekken Marietta geholpen om de toekomst met meer vertrouwen tegemoet te zien.”
“Mijn broer Ernst Bohlmeijer is hoogleraar geestelijke gezondheid. Hij heeft ooit onderzoek gedaan naar het schrijven van levensverhalen bij ouderen met depressieve klachten. Dit werkt ontzettend goed, het schrijven kan voorkomen dat de depressie erger wordt. Het blijkt dat ouderen zichzelf beter begrijpen en daardoor meer inzicht te krijgen over hun situatie.”
“Ze oogt bedeesd en fragiel, maar is eigenlijk een hele sterke vrouw. Ik denk dat het de erfenis van haar grootvader is, die was ook niet klein te krijgen. Maar er is haar hele leven lang al een gevecht tussen het lichamelijke en het immateriële of spirituele. Vaak haar vingers die de muziek maken, haar angsten en dat tegenover het ideaal van puurheid. In haar puberteit heeft ze anorexia gehad, dat was eigenlijk een poging om zich los te maken van haar lichaam. Zo was er alleen nog maar de muziek,
“Ik kan oprecht zeggen: ‘nee.’ Ik zit heel anders in elkaar, maar ik heb ontzettend veel bewondering voor haar. De gesprekken met haar waren bijzonder mooi om te doen.”
“Ik beschouw het als een van de mooiste avonturen van mijn leven. Ik kende Marietta als een goede vriendin en een fabelachtige musicus. Maar er was altijd enige afstand. Door haar het hemd van het lijf te vragen, kwam ik in het diepste van haar ziel. Ik ben ontzettend nieuwsgierig van aard en dan is het geweldig wanneer iemand je toestaat om dit te doen. Het brengt je heel dicht bij elkaar en dat zorgt voor vertrouwen. Zo doorvragen, dat doe je bij je eigen partner misschien niet eens. We waren vaak ontroerd en er zijn heel wat tranen gevloeid. Het was een heel bijzonder proces. Ik ben Marietta heel dankbaar dat ze mij heeft toegelaten in haar wereld.”
Ik heb er zelf veel van geleerd. In plaats van interviewer was ik opeens auteur. Ik heb ontzettend veel goede aanwijzingen gekregen van Geurt Gaarlandt, de uitgever. Je kunt altijd blijven leren, leeftijd maakt niet uit. En dat is zo meesterlijk.”
“De verschillende momenten in het leven van Marietta brengen we in verband met muziek en de componisten die het bestaan van haar als musicus hebben vormgegeven. We praten onder andere over stukken van Bach, Chopin en Schumann. En er is zelfs een begeleidende playlist te downloaden. Deze reist met de lezer mee door het boek en dat zorgt voor een totaalbeleving. Muziek mag altijd het laatste woord hebben.”
“Heel belangrijk. Ik heb liefde voor de literatuur en de poëzie. Ik lees ontzettend veel, dat is door mijn moeder meegegeven in mijn jeugd. Ik heb een eigen radioprogramma Passagio Late Night op NPO Klassiek. Het is laat op de avond en voelt voor mij als een intiem moment samen met de luisteraars. Ik bereid mijn tekst niet voor en schrijf niets meer op. Ik reageer spontaan op de muziek en hoe ik mij voel op dat moment. Ik hecht er heel veel waarde aan om de goede woorden te kiezen en niet te veel clichés te gebruiken.”
“Blijf nieuwsgierig, geef dit nooit op. Luister naar je medemens. Hoe leven ze, wat denken ze en hoe lossen ze problemen op? Ook binnen je eigen relatie is dat zo ontzettend belangrijk. Volgens mij kun je hiermee, op een hele goede manier, oud worden.”
“Blijf nieuwsgierig, geef dit nooit op. Luister naar je medemens. Hoe leven ze, wat denken ze en hoe lossen ze problemen op? Ook binnen je eigen relatie is dat zo ontzettend belangrijk. Volgens mij kun je hiermee, op een hele goede manier, oud worden.”
Lex Bohlmeijer (1959) is opgeleid als letterkundige en dramaturg. Hij werkt sinds 1988 voor de radio en presenteert tegenwoordig het programma Passagio Late Night op NPO Klassiek. Sinds 2014 maakt hij voor De Correspondent een tweewekelijkse podcastserie: Goede gesprekken.
Het aangrijpende levensverhaal van pianiste Marietta Petkova, opgetekend door Lex Bohlmeijer in het boek Muziek is een hart dat alles weet (Uitgeverij Balans), is nu verkrijgbaar in de winkels en online.
Lees ook:
