“Jij behoort tot de eerste generatie pensionado’s die nog werkt!” hoorde ik onlangs. Tja, zo had ik mijzelf nog niet gezien, ondanks verbaasde en soms meewarige vragen op een verjaardagsfeestje “Werk jij nog”? Ik antwoord dan meestal met: “Ja, ik mag nog werken!”
Maar hoezo eerste generatie? Ik herinner me mijn opa. Na het bereiken van zijn AOW-leeftijd werkte hij nog jarenlang op een kantoor in de stad. Ook mijn latere bonusvader was -na enkele jaren van zijn pensioen genoten te hebben– herintreder op de arbeidsmarkt en beleefde een enerverende tijd als conciërge in het Belastingmuseum. En wat te denken van de boer(in) die actief blijft meewerken op de boerderij?
Natuurlijk is het soms een opluchting om op je vijfenzestigste of eerder te kunnen stoppen met werken. Het is ook niet in iedere branche mogelijk om langer door te werken, helemaal niet als de nodige lichamelijke inspanning vereist wordt. Want ja, er zijn grenzen aan je krachten en uithoudingsvermogen.
Er zijn wetenschappelijke onderzoeken die suggereren dat mensen wel 150 jaar oud kunnen worden. Volgens Aubrey de Grey – biomedisch gerontoloog en bio-informaticus, eerder verbonden aan de Universiteit van Cambridge en nu werkzaam in Silicon Valley - is de eerste persoon die 150 jaar oud wordt, al geboren. Als we kijken naar hoe levensfases in onze cultuur worden ingedeeld, is ons leven vaak onderverdeeld in vier levensfasen, ieder van ca. twintig jaar lang. Je jeugd is de lente, je volwassenheid is de zomer, je middelbare leeftijd is de herfst en je ouderdom is de winter. Als je 100 jaar gaat worden, voldoet die indeling misschien niet meer: je krijgt dan wel een erg lange winter! Daarbij, als je met pensioen gaat rond je zestigste, wat ga je dan de volgende veertig jaar doen?
In China wordt het jaar al duizenden jaren in vijf seizoenen verdeeld. Men hanteert hier een verdeling die is gebaseerd op de vijf elementen hout (lente), vuur (zomer), aarde (nazomer), metaal (herfst) en water (winter). Het lijkt een meer harmonische verdeling die recht doet aan levenscycli in een langer leven. Wat dit voor ons pensionado’s kan betekenen? Er ontstaan cycli waarin je als mens de ruimte hebt om te leren, te ontdekken, te bloeien, te groeien, maar ook om terug te geven en daarna tot innerlijke rust te komen. De ruimte om eerst zelf voluit te gaan en daarna je kennis en ervaring te behouden voor onze maatschappij en het bedrijfsleven.
Verminderde geestelijke vitaliteit komt volgens deskundigen niet door overmatig gebruik van je hersenen, maar eerder door niets doen. Dus is het credo ‘bezig blijven’. Hoe? Daar geeft iedereen een eigen invulling aan. Voor sommigen is bezig blijven belangrijker dan geld verdienen, terwijl anderen om financiële redenen nog willen of moeten doorwerken om hun pensioen aan te vullen. Er zijn zoveel verschillende redenen om actief te blijven, bijvoorbeeld omdat de arbeidsmarkt uit zijn voegen scheurt en alle hens aan dek nodig is om onze economie draaiend te houden.
Ik heb mijn eigen bedrijf en hoefde niet te stoppen op mijn vijfenzestigste met wat ik ontzettend graag doe: copywriting, training & loopbaancoaching. Ook om mij heen kom ik steeds meer mensen tegen die – net als ik - geen zin hebben om te stoppen met professionele activiteiten. Je blijft betrokken bij de wereld om je heen, je verruimt nog dagelijks je blik, ontmoet interessante mensen, houdt je netwerk intact en komt met nieuwe ontwikkelingen en nieuwe generaties in aanraking. Als dat niet inspirerend is!
Als loopbaan consultant heb ik regelmatig ‘bijna-gepensioneerde’ werknemers gecoacht naar nieuwe uitdagingen: als zelfstandig ondernemer, freelancer, adviseur, of naar interim-opdrachten - soms zelfs in het bedrijf dat ze net hebben verlaten. Werken als pensionado? Ik weet dat het kan, én dat het enorm stimulerend is. Ik ben nu zeventig en ben van plan op te houden met werken rond mijn vijfenzeventigste. Maar of dat lukt, weet ik nog niet zo zeker.
“Ik weet dat ik ooit doodga, maar ik ga nooit met pensioen”
Margaret Mead, Amerikaans antropologe
Waarschijnlijk heb je je al vroeg voorbereid op deze nieuwe fase en heb je plannen gemaakt. Maar ja, hoe pak je herintreding aan als je je agenda leeg hebt gemaakt en je netwerk niet meer actueel is? Je vraagt je misschien af “Hoe weet ik wat ik nog wil en nog kan”?
Tip:
Begin met je te realiseren dat jouw bijdrage anders wordt, dat er geen sprake meer is van carrière sprongen en promoties, maar dat je nog wel met plezier kunt werken. Je tempo ligt misschien wat lager, maar je hersenen werken nog op volle toeren.
Aan de slag
Volgens de ‘vijf-seizoenen’ theorie bevindt de pensioentijd zich in het vierde seizoen. Stel jezelf eens de volgende vragen. De antwoorden kunnen je inspiratie of nieuwe inzichten geven.
Vind je het leuk om je antwoorden te delen met Proudies en/of wil je feedback van Cora? Stuur dan nu je reactie naar redactie@proudies.nl
