Día de los Muertos (Dag van de Doden) is een eeuwenoude feestdag waarin mensen in heel Mexico hun overleden dierbaren herdenken en eer betuigen. Het dient als een herinnering dat het leven - of het nu dat van een overleden geliefde is of dat van jezelf - vluchtig is en gevierd moet worden. Het brengt rouw en herdenking samen met vreugde. In Mexico staat in het teken van familie, eten en muziek, waar iedereen welkom is, de overledenen eigenlijk ook.
.png)
De feestdag gaat meer dan duizend jaar terug naar de inheemse volkeren van centraal Mexico, de Tolteken en Azteken, die geloofden dat de geesten van de doden eenmaal per jaar terugkeren naar hun familie en vrienden. Toen de Spaanse kolonisten arriveerden, evolueerde de viering naar een katholieke feestdag met de bijpassende tradities. Even complex als de Mexicaanse cultuur zelf, is Dia de los Muertos dus een samensmelting van pre-Columbiaanse religieuze traditie (Olmeken, Maya's, en de Azteken) en de koloniale invloed van het Christelijke westen. Elke regio van Mexico viert Día de los Muertos op een iets andere manier, hoewel gemeenschappelijke elementen door het hele land lopen. De culturele is ook erkend door Unesco.
De voorbereidingen beginnen meestal maanden voordat de feestdag wordt gevierd. Altaren worden gebouwd voor het huishouden, graven op het kerkhof en vaak openbare ruimtes. Papier-maché en allerlei gipsen figuren worden gemaakt in de vorm van vriendelijke dansende skeletten of het uitvoeren van activiteiten en dagelijkse taken. Maskers, kostuums, papieren uitsparingen en uitgebreide suikerschedels worden thuis gemaakt, en ook massaal geproduceerd. Sommige van deze voorwerpen zijn sterk gepersonaliseerd en zijn bedoeld om een overleden familielid, geliefde of zelfs een geliefd huisdier te herdenken. In sommige dorpen trekken groepen mensen met een nepkist door het dorp en eindigen met een nepbegrafenis. Soms stoppen deze processies bij elk huis op weg naar het kerkhof! Het altaar voor de doden wordt het middelpunt van het huis. Graven worden schoongemaakt en versierd met goud bloemen en kaarsen. 's Nachts verzamelen de levenden zich in het licht van kaarsen om te communiceren en de doden te herdenken. Voedsel, drankjes en sigaretten lokken de zielen van de doden terug voor een bezoek. De geur van goudsbloemen en het aroma van het favoriete voedsel van de overledenen helpen de geesten naar hun vroegere huizen te leiden. Er heerst daarbij geen sfeer van het macabere van de dood tijdens de viering van Dia de los Muertos. Zelfs de dansende, ondeugende skeletten (calaveras) zorgen voor komische opluchting met hun satirische gebaren en kleding. De hereniging van de levenden met degenen die de dood hebben gevonden, geeft Dia de los Muertos een duidelijk vrolijke sfeer.
Noord-Amerikanen hebben een gezegde in het honkbal, "Drie slag en je bent uit." In Mexico zeggen ze iets wat daarop lijkt: “Een mens sterft drie legendarische doden”. De eerste dood is namelijk het falen van het lichaam (dus wanneer iemand letterlijk overlijdt), de tweede is de begrafenis van het lichaam en de meest definitieve dood is de derde dood: dit gebeurt wanneer er niemand meer is om ons te herinneren. Dit past ook bij het doel van Dia de los Muertos: de overleden in leven houden door de herinnering in leven te houden.
