Paul Gauguin, een van de meest gevierde kunstenaars in de kunstgeschiedenis, blijft een bron van fascinatie én controverse. Zijn invloed op de moderne kunst is onmiskenbaar: met zijn gedurfde kleuren, symbolisme en vernieuwende composities inspireerde hij iconische kunstenaars zoals Henri Matisse en Pablo Picasso. Toch wordt zijn reputatie steeds meer overschaduwd door zijn persoonlijke daden en de maatschappelijke vraagstukken die zijn werk oproept.
.png)
Een nieuwe biografie van Sue Prideaux, getiteld Wild Thing, werpt een frisse blik op Gauguins leven en werk. Prideaux, bekend om haar diepgravende biografieën van figuren als Edvard Munch en Friedrich Nietzsche, plaatst Gauguin in het brandpunt van een actueel debat: hoe scheid je het werk van een kunstenaar van zijn persoonlijke daden?
Paul Gauguin leidde een leven vol uitersten. Van een succesvolle carrière als beursmakelaar in Parijs schakelde hij na de beurskrach in 1882 over op een bestaan als kunstenaar. Hij ontwikkelde een eigen stijl die afweek van het impressionisme en werd een pionier van het symbolisme. Zijn werken blijven invloedrijk in kunsthistorische kringen en hangen in de bekendste moderne kunstmusea ter wereld.
Toch is Gauguin niet alleen beroemd om zijn kunst, maar ook berucht vanwege zijn persoonlijke keuzes. Hij verliet zijn vrouw en vijf kinderen om in de Zuidzee een ‘primitieve’ wereld te zoeken, een zoektocht die werd ingegeven door zijn afkeer van de westerse beschaving. Op Tahiti en Hiva Oa schilderde hij kleurrijke portretten van de lokale bevolking, maar die werken dragen ook een zware lading: Gauguin had seksuele relaties met minderjarige meisjes en maakte hen tot onderwerp van zijn schilderijen.
Gauguins werk wordt vaak geassocieerd met het exotisme en de idealisering van koloniale werelden. Zijn schilderijen, zoals Manaò Tupapaú (Spirit of the Dead Wathcing), tonen Polynesische vrouwen in sensuele poses en roepen vragen op over macht, representatie en exploitatie. Critici wijzen erop dat Gauguins ‘primitivisme’ niet alleen een zoektocht naar artistieke vernieuwing was, maar ook een weerspiegeling van zijn privileges als westerse man in een gekoloniseerde wereld.
De biografie van Prideaux probeert Gauguin niet te veroordelen of te verdedigen, maar biedt context en nuance. Ze belicht hoe Gauguins zelfbeeld als ‘nobele wilde’ en zijn romantisering van een puur Eden botsten met de harde realiteit van kolonialisme en onderdrukking. Het boek gaat ook in op Gauguins politieke activiteiten, zoals zijn verzet tegen de Franse koloniale scholen, waar kinderen hun eigen taal en cultuur moesten opgeven.
