Agressie op de werkvloer is een groeiend probleem dat steeds meer sectoren treft. Waar geweld tegen politieagenten, ambulancemedewerkers en OV-personeel al langer onder de loep genomen wordt, lijkt de agressie zich nu uit te breiden naar beroepen die voorheen als veiliger werden beschouwd. Waar komt die agressie vandaan en nog belangrijker, hoe lossen we het op?
De toename van agressie op de werkvloer is duidelijk merkbaar in diverse sectoren. Leidinglegger Mark van den Hoek van de APK Group, vertelt aan Nieuwsuur dat mensen vanuit hun auto's schreeuwen of zelfs bedreigingen uiten als hij en zijn collega’s een stoep openbreken voor het leggen van leidingen.
Supermarktketen Dirk van den Broek heeft zelfs besloten om personeel uit te rusten met bodycams om onveilige situaties te voorkomen. In Limburg kregen medewerkers van het waterschap te maken met bedreigingen tijdens de wateroverlast, en ook de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur meldde dat hun handhavers bedreigd werden. Sommige inspecteurs kregen beveiliging toegewezen om hun veiligheid te waarborgen.
Volgens Hans Boutellier, hoogleraar polarisatie en veerkracht aan de Vrije Universiteit, is de toename van agressie tegen medewerkers in meerdere sectoren te wijten aan een bredere maatschappelijke trend. Hij spreekt van een "systeemhaat" waarbij mensen zich gerechtvaardigd voelen om zich tegen overheidsfunctionarissen en publieke dienstverleners te keren. Sociale media en de corona crisis hebben bijgedragen aan het verlagen van de drempel voor agressief gedrag. Mensen voelen zich steeds meer geroepen om hun ongenoegen op directe en soms gewelddadige wijze te uiten.
De gevolgen van deze toegenomen agressie zijn verstrekkend. Medewerkers voelen zich onveilig op hun werkplek, wat kan leiden tot stress, angst en verminderde werkprestaties. De mentale en fysieke gezondheid van werknemers komt in het geding, en dit heeft ook impact op de organisaties waarvoor ze werken. Een onveilige werkomgeving kan leiden tot hogere ziektecijfers en personeelsverloop, wat uiteindelijk de efficiëntie en effectiviteit van de organisatie schaadt.
Organisaties nemen verschillende maatregelen om hun medewerkers beter te beschermen. Het Waterschap Limburg besloot aangifte te doen van meerdere incidenten, hoewel Boutellier waarschuwt dat strafrecht alleen niet voldoende is om het probleem op te lossen. Hij benadrukt het belang van het aanpassen van de norm. Dit betekent dat het belangrijk is om consequent op te treden tegen agressief gedrag, zodat er een duidelijke grens wordt getrokken.
Zo wordt er bijvoorbeeld ingezet op bewustwordingscampagnes. APK Group plaatste bijvoorbeeld banners met de boodschap: ‘Kabels en leidingen verbinden, agressie verdeelt.’ Dergelijke campagnes zijn bedoeld om het publiek te informeren en sensibiliseren over de gevolgen van agressie en het belang van respectvol gedrag.
Daarnaast kan training van personeel helpen om beter om te gaan met agressieve situaties. Het leren van de-escalatietechnieken en het verhogen van de mentale weerbaarheid van medewerkers zijn belangrijke stappen in het verminderen van de impact van agressie.
In de bovengenoemde voorbeelden wordt er opgetreden tegen de norm, of gaat het om wering van het personeel zelf, terwijl het eigenlijk begint bij hen die agressie vertonen. Hoewel het veranderen van de norm met betrekking tot geweld van uiterst belang is, ligt de bal bij hen die zich geneigd voelen op te treden tegen ‘het systeem’ door middel van haat. Mocht je in het vervolg behoefte voelen om je uit te laten tegen het systeem, of zien dat iemand anders iets doet, bedenk je dan wat het kan betekenen voor de getroffenen en handel hiernaar. Zo houden we de werkvloer voor iedereen veilig en plezierig.