Wat als mensen enthousiast zouden zijn over oud worden? Wat als we in een land zouden wonen waar leeftijd en levenservaring op waarde worden geschat? Dat is de missie van Micaela Bartels en fotografe Sevilay Maria. Ze publiceerden afgelopen maand het koffietafelboek PR;OUD – Trots op leeftijd. Een eerbetoon aan de schoonheid, veerkracht en (eigen)wijsheid van een mens op leeftijd.
Wat als mensen enthousiast zouden zijn over oud worden? Wat als we in een land zouden wonen waar leeftijd en levenservaring op waarde worden geschat? Dat is de missie van Micaela Bartels en fotografe Sevilay Maria. Ze publiceerden afgelopen maand het koffietafelboek PR;OUD – Trots op leeftijd. Een eerbetoon aan de schoonheid, veerkracht en (eigen)wijsheid van een mens op leeftijd.
Micaela Bartels, de initiatiefnemer van het project PR:OUD, vroeg zich al jarenlang af waarom men zo oud mogelijk wil worden, maar niet oud wil zijn. In een gesprek aan de Proudies koffietafel deelt ze haar verbazing, omdat zij ouder worden juist leuk vindt. Volgens haar is het een proces dat ons wijzer maakt, waarbij we steeds meer tot onszelf komen en rust vinden in wie we zijn. Toch wordt ze steeds geconfronteerd met opmerkingen als: “Je ziet er nog zo goed uit voor je leeftijd!”, waardoor ze beseft dat mensen juist jong willen blijven in plaats van dat ze trots zijn op ouder worden.
In veel culturen wordt ouder worden gezien als een symbool van status, wijsheid, kennis en ervaring. In Nederland wordt hier heel anders naar gekeken en dat is precies wat het boek PR:OUD wil veranderen. Hierin gebundeld staan verhalen van krachtige mensen vol levenslust en ervaring, verhalen die inspireren en een mooi voorbeeld geven van ‘goed’ ouder worden. Volgens Micaela zijn taal en beeldvorming de sleutels tot het veranderen van onze manier van kijken naar veroudering en het doorbreken van vastgeroeste stereotypen van ouderen.
In samenwerking met fotografe Sevilay Maria van Dorst en stylist Richard Schreefel werd de beeldtaal ontwikkeld. Het doel was simpel: Iemands unieke kracht in beeld brengen zonder met filters en trucjes de realiteit te manipuleren. Centraal staat hierbij de bejegening. Het scheppen van een vertrouwensband die iemand in staat stelt om zichzelf te laten zien.
Sevilay: “Ik wil mensen fotograferen zoals ze zijn, in hun kracht en met hun verhaal. (...) Richard en ik zochten altijd eerst samen met hen in de kledingkast naar welke kleren hun verhaal het beste vertelden en gingen vervolgens pas in ons studio aan de slag.”
We slaan een willekeurige pagina open en ze beginnen beiden te glunderen als ze kijken naar de prachtige foto (zie afbeelding, copyright PR:OUD). Bij de foto van Roefke staat: “Oud worden geeft reliëf aan je denken, aan je voelen, en dus ook aan je huid.” Roefke reflecteert hierover, heeft soms moeite met haar veranderde gezicht, maar heeft het ook geaccepteerd. She owns it, en de foto’s hangen tegenwoordig ook in haar praktijk. Micaela en Sevilay vinden het ook echt een prachtige foto, omdat het zonder woorden laat zien hoe mooi een oud gezicht is, waar het leven in getekend staat.
Roefke zegt in het boek: “Al schrik ik af en toe in de ochtend voor de spiegel, oud worden geeft reliëf aan je denken, aan je voelen, en dus ook aan je huid. Mijn vader had ook zo‘n kreukelkop. En bij hem vond ik het altijd prachtig. “Moet ik er iets aan laten doen?“ vroeg ik onlangs aan een plastisch chirurg in mijn praktijk, want ik dacht opeens: nou zit die man al drie kwartier tegen die kop aan te kijken. “Alsjeblieft niet. Je raakt vervormd“, was zijn antwoord.”
We slaan een ander deel van het boek open en stuitten op Cees Holtkamp (zie afbeelding, copyright PR:OUD). De banketbakker heeft 20 jaar geleden zijn winkel afgestaan, maar is tegenwoordig druk met allerlei andere projecten: hij werkt mee aan boeken en is tegenwoordig zelfs vlogger via FoodTube.
“Ik had nooit kunnen denken dat ik hier nu zó zou zitten: 100% gelukkig. Het lijkt alsof er steeds weer iemand op mijn pad komt die me meeneemt op avontuur. (...) En Ronald Hoeben, die filmpjes maakt voor Foodtube, vroeg eens of ik appeltaart wilde maken. Prima – ik zeg eigenlijk nooit nee. Mijn kleindochter Stella was toen vijf; ik was op haar aan het passen. Ze stond er gewoon naast en gooide de appeltjes in de pan. Inmiddels zijn we 120 afleveringen verder.” - Cees in PR:OUD
De mensen die in het boek staan kwamen via verschillende wegen bij hen terecht. Femke Hora Adema – de schoonmoeder van fotograaf Jimmy Nelson – werd benaderd op zijn aanbeveling. Jimmy raakte al vroeg betrokken bij het project en heeft regelmatig steun geboden door zijn ervaringen omtrent zelf uitgeven te delen. Femke staat nu in het boek, samen met haar partner Mieke Zilverberg (bekend door Kitsch en Kunst). Femke en Mieke: een inspirerend, onafscheidelijk en prachtig stel (zie afbeelding, copyright PR:OUD).
Femke in PR:OUD: “Bij ons moet alles groots en meeslepend zijn. Als je even mag leven, waarom zou je dan niet je uiterste best doen het zo mooi mogelijk te maken? Overal waar we komen, maken we het zó bijzonder dat iedereen er wil zijn.“
PR:OUD is geslaagd zodra leeftijd iets is waar mensen weer trots op kunnen zijn. Dat we leren ons minder te focussen op de negativiteit omtrent ouder worden, en juist meer op alles wat het ons kan brengen. En dat we de schoonheid leren koesteren van een gezicht waarin het leven zichtbaar is geworden.
Micaela: “Veroudering is geen op te lossen probleem of te genezen ziekte. Het is een natuurlijk, krachtig en levenslang proces dat ons allen verenigd.”
Waar vind ik PR:OUD?