De Colombiaanse kunstenaar Beatriz González opent dit najaar haar eerste solotentoonstelling in Nederland, te zien in Museum De Pont in Tilburg. González, die op 91-jarige leeftijd nog altijd actief is, wordt beschouwd als een van de grootste kunstenaars van Zuid-Amerika. In haar werk, dat zich over zes decennia uitstrekt, staat de gewelddadige geschiedenis van Colombia centraal, een thema dat zowel persoonlijk als universeel wordt benaderd. De tentoonstelling War and Peace: A Poetics of Gesture biedt een indrukwekkend overzicht van haar oeuvre, waarin thema’s als rouw, verlies en geweld centraal staan.
.png)
Tentoonstellingsoverzicht: War and Peace: A Poetics of Gesture in De Pont Museum, Tilburg. Foto: Eddo Hartmann.
In Colombia geldt González als een icoon, maar in Nederland is zij relatief onbekend. Haar kunst, gekenmerkt door een levendig kleurenpalet en vereenvoudigde vormen, weerspiegelt de pijnlijke geschiedenis van haar land. Ze maakt gebruik van bestaande beelden, zoals krantenfoto's en iconische schilderijen, die ze omvormt tot krachtige, emotionele voorstellingen. Hoewel haar vroege werk, vooral in de jaren zestig en zeventig, nog speels en ironisch van aard was, werd haar stijl in de loop van de jaren serieuzer en somberder.
Het keerpunt in haar carrière kwam in 1985, tijdens de gewelddadige overname van het Paleis van Justitie in Bogotá door de guerrillagroep M-19. Deze gebeurtenis, waarbij tweehonderd mensen omkwamen, opende González’ ogen voor de grimmige realiteit van het Colombiaanse geweld. Ze voelde zich geroepen om de slachtoffers van dit geweld, en andere tragedies die het land teisterden, vast te leggen in haar werk. Dit deed ze op een manier die bewust afstand neemt van realisme; in plaats van te focussen op details, reduceert ze haar figuren tot silhouetten, die de kern van emotie en lijden blootleggen.
Een van González’ bekendste werken is Auras anónimas (2009), een monumentale installatie op een verlaten begraafplaats in Bogotá. Met bijna negenduizend gedenkplaten bedekte ze de open nissen op de begraafplaats, ter ere van de talloze anonieme en vermiste doden van Colombia’s bloedige geschiedenis. Het werk symboliseert het respect en de zorg die de kunstenaar wil bieden aan hen die nooit officieel herdacht zijn.
In De Pont is dit werk op een subtiele manier gerecreëerd, met een behangprint die de suggestie van de talloze gedenkplaten oproept. Het effect is overweldigend en confronterend, en benadrukt het centrale thema in González’ werk: de last die de overlevenden dragen, niet alleen van de doden zelf, maar ook van de herinneringen en het verdriet dat daarmee gepaard gaat. Zoals González zelf zegt, draait haar werk niet alleen om de dood, maar vooral om zij die het geweld overleven en dit met zich meedragen.
González' stijl is vaak vergeleken met de popart, vanwege haar gebruik van bestaande beelden uit de media en populaire cultuur, maar zij verzet zich tegen deze vergelijking. In plaats daarvan beschouwt ze zichzelf als een "provinciale schilder", wiens werk onlosmakelijk verbonden is met de Colombiaanse samenleving en geschiedenis. Ze onderzoekt niet alleen het persoonlijke verdriet van individuen, maar ook de bredere, politieke context waarin dit verdriet plaatsvindt.
De tentoonstelling in De Pont, die te zien is tot en met 9 maart 2025, biedt een unieke kans om kennis te maken met het werk van deze grootse kunstenaar. Het laat zien hoe Beatriz González met krachtige beelden en felle kleuren een belangrijk hoofdstuk van de Colombiaanse geschiedenis op indringende wijze weet te verbeelden.
