Salvador Dali – de Volharding der Herinnering
Ik verzamel tijd en geduld,
Zodat ik genoeg heb om te verdelen
Wanneer de haast en de onrust en het vertrek naderen
uit: Stina Aronson, de troostzang van Passalke, 1948
Bovengenoemd citaat komt uit een bundel met Scandinavische verhalen. Ik vond het zo’n prachtige zin dat ik het verhaal meteen voor mezelf wilde hebben.
Ik verzamel tijd.
n dat in een tijd waarin we aan timemanagement doen omdat de ene helft van de bevolking veel te weinig heeft en de andere veel te veel.
Ik verzamel tijd.
Wat een prachtige gedachte! Zeker aan het begin van een nieuw jaar.
Dali, de overbekende surrealist uit Spanje schilderde nogal wat doeken met klokken. Wat hij nu precies bedoelde met de volharding van de herinnering laat hij (misschien wel gelukkig) over aan de verbeelding van de toeschouwer. Ik verzamel tijd (en herinneringen) die tevens mijn toekomst mee bepalen. En geduld. Oudere mensen hebben en krijgen, denken we, vaak meer tijd en meer geduld. Ze hoeven niet per se meer te presteren en als een bok op de haverkist te reageren. Maar zodra de haast en de onrust het vertrek naderen? Ja, wat dan? Dan blijken herinneringen omgezet in gedragspatronen en bestaat de neiging weer te reageren zoals je het altijd deed. En haast en onrust zijn besmettelijk. Dat weet je vast wel.
Wat zou het betekenen als wij onze klokken lieten smelten? (Dali noemde ze een smeltende camembert.)
Wij rationele mensen denken dan meteen: “Hoe moet dat dan? Ziet u het voor zich; “Zeg lieverd, heb je nog wat tijd over? Kun je mij wat lenen?”
Stephen Covey heeft een geheel eigen manier van tijdmanagement ontworpen. Met het oog op geluk. Ook weer zo'n woord waar we in deze haastmaatschappij geen genoeg van kunnen krijgen. Geluk. We zwelgen er in. “Gij zult genieten” is het motto en doe het snel want anders is het alweer voorbij. FLOW. Roepen we dan. Wij moeten genieten want anders ervaren we ons ongeluk. En tijd? Tijd ervaren is misschien wel eng. Want daarbij kan er zoveel opgeroepen worden wat bruist in ons binnenste, lig maar eens een nachtje wakker. Het is maar beter dat het bruist buiten ons om. Zo sta je midden in het leven.
"Kijk", zegt Covey, "dat denken en doen, dat is wat mensen in een vak stoppen waar het meest gewerkt wordt, waar alles crisis heet en waar de meeste stress ervaren wordt.” Hij noemt dat VAK: DRINGEND en BELANGRIJK. Het is zichtbaar gedrag. Gedrag waarmee je denkt te scoren. Gedrag waarmee je je geliefd kunt maken bij anderen. Resultaatgericht en gewenst. Misschien kun je dit wel het instantvak noemen.
Het resultaat van dit vak is op de -niet eens zo lange duur- desastreus. Je gaat eraan kapot. Ondanks alle adrenaline en het gevoel dat je echt (even) leeft. Op je vrije zondag iedere tien minuten willen kijken of je al e-mail hebt, de avonden gewoon doorwerken, toch maar naar die vergadering omdat het zo belangrijk is je gezicht te laten zien, etc.
Covey haalt er nog drie vakken bij. Niet dringend en belangrijk, dringend en niet belangrijk en niet dringend en onbelangrijk. Als je in je agenda kijkt en daarna in je spiegel en zet dan eens op een rij wat echt dringend en echt belangrijk is?
Ik verzamel tijd en geduld. Hoe doe je dat?
Wil Derkse, een hoogleraar scheikunde en filosofie schreef: Een levensregel voor beginners. Hij werd Dominicaner leek. En bewerkte de Regel van Dominicus als nieuw uitgangspunt voor time management. Rust, concentratie en discipline zijn de basisingrediënten.
Aandacht voor waar je op dat moment mee bezig bent (en dus met niets anders). Een kalme schoonheid en goed onderhouden orde. De eenvoud zelve. Discipline komt van discipelschap en betekent gewoon dienaarschap. Bereid zijn om te dienen. Niet onderdanig, maar gewoon de dingen nemen zoals ze zijn op de gegeven tijd in de gegeven omstandigheden. Doe alles met toewijding. Of het nu het schoonmaken van het toilet is of dat gesprek met je dochter. Eckhardt Tolle noemt dat de kracht van het NU. Veel mensen leven vanuit hun hoofd, laten zich leiden (lijden?) door hun denken. “Het denken is een parasiet die al je aandacht en bewustzijn opeet. En er zijn steeds weer andere gedachten.” Bijzonder dat juist in de zogeheten spiritualiteit zoveel overeenkomsten zijn hoe je tijd en geduld kunt verzamelen. Even terug naar de benedictijnen. Die leggen drie geloften af. De eerste is dus stabilitas, niet weglopen waar je mee bezig bent. Twee is Conversatio morem: het steeds weer oppakken met vallen en opstaan, om je houding en levensstijl stukje bij beetje te verbeteren. En de derde is Obedientia: letterlijk gehoorzaamheid. Dat klinkt streng maar betekent feitelijk de kunst van het luisteren, aandachtig luisteren en van harte daadwerkelijk respons geven.
Is dat nou zo moeilijk? Nou volgens mij wel. Om dit te kunnen moet je naar een klooster. Of naar een mindfulness training. Hartcoherentie is zeer effectief want dan maak je het ook nog zichtbaar.
Of misschien wel iemand bezoeken die een grote verzameling tijd en geduld heeft.
Probeer het maar eens. Al je er tijd voor hebt.
- Jaap Lensen
